Köpeklerin Geçmişine Kısa Bir Yolculuk

Köpeklerin 14.000 yıldan uzun bir süredir insanlarla birlikte yaşadığı düşünülmektedir. Peki yanımızdan ayırmadığımız, ailemizin bir parçası gibi gördüğümüz dostlarımızın tarihçesini merak ediyor musunuz?

Köpek; Memeli Hayvanlar sınıfının, Carnivora takımından, Canidae ailesinden, Canis Lupus Familiaris’ e verilen günümüzdeki ismidir.

Daha iyi anlamak için yukarıda bahsi geçen tanımları birer cümle ile açıklayacağız.

Memeli Hayvan:

Dişilerinde meme bezi olan, genellikle kıllı, doğum ile dünyaya gelen, sıcakkanlı bir omurgalı hayvan sınıfıdır.

Carnivora:

Et yiyici diye tanımlanan kurt, aslan, sırtlan gibi büyük etçillerin yer aldığı zoolojik bir takımdır. Koşma, yüzme, sürünme, yakalama, parçalama gibi eylemleri diğer memelilere göre daha gelişmiş durumdadır. Genel olarak kuyrukları kısa değildir. Dişleri çok kesicidir.

Canidae:

Köpek, kurt, çakal, tilki gibi hayvanları içinde barındıran ailedir. Her şeyi yiyebilirler fakat en fazla etle beslenirler. Çok iyi derecede koku alırlar. Burunları çok hassastır.

Canis Lupus Familiaris:

Köpeğin bilimsel adıdır.

Köpeğin ilk çıkış noktası için birçok düşünce var olsa da kurtların köpeklerin atası, ‘Miacidis’ in de kurtların atası olduğu en güçlü teoridir. Miacidis; iki köpek dişine sahip, bugünkü boyutlarından küçük, kısa bacaklı, dik kulaklı ve uzun kuyruklu, etobur olan ağaçta yaşayan bir hayvandır. Günümüzde sansar, gelincik gibi hayvanların Miacidis’ in soyundan geldiği bilinmektedir.

Yırtıcı bir köpeğe benzeyen, kesici dişleriyle diğerlerinden ayrılan ve 37.000.000 yıl önce ortaya çıkan ‘Hesperecyon’lar ilk olarak Kuzey Amerika’ da görülmüştür. Hesperecyon’lar, 7.000.000 yıl önce Amerika’ dan Avrupa’ ya geçen ‘Eucyon’ların atasıdır. Bu hayvanlar kurt ve çakalların gelişmesinde önemli rol oynamışlardır. 1.000.000 yıl önce gelişimini tamamlayan Bozkurtlar, köpeklerin atası olarak bilinmektedirler.

Köpekler ve insanların mükemmel uyumunun fark edilmesiyle köpekler evcilleştirilmeye başlanmıştır. Evcilleştirilmeye ait ilk örnekler, Orta Doğu’ da elinde yavru tutan kurt veya köpek olduğu anlaşılamayan bir fosil ile bulunmuştur. Birçok arkeolojik bulgulara bakıldığında köpek evcilleştirmesinin 14.000 yıldan daha uzun bir süreye dayandığı görülmektedir. Fakat bunun daha eski veya daha yeni olduğunu savunan bilim adamları bu konuda tartışma içindedirler. Anadolu' da köpeğin evcilleştirilmesi, M.Ö. 9000 yılına dayanır. Bu bilgi, Çatalhöyük' te bir tapınak duvarına avcıyla köpeğinin resmedilmesinin bulunmasıyla ortaya çıkmıştır. 

İnsanlar ihtiyaçları ve çevresel koşullara bağlı olarak köpekleri kendi yaşamlarında bazı görevlerde kullanmaya başlamışlardır. Zaman içerisinde köpekleri avlanma, bekçilik, savaşlarda mesajcı, korumacı, çoban köpeği gibi görevlerde kullanmışlar ve ırkların çeşitlenmesini onları melezleyerek sağlamışlardır.

Günümüzde vazgeçilmezimiz olan köpek dostlarımızın geçmişi hala araştırılmaya devam etmektedir. Görünen o ki uzun uzun yıllar da bu devam edecektir.